Czegg Ventures, sözde nitelikli yatırımcılara yönelik bir fondur ve portföyünde yalnızca dört şirket bulunmaktadır. “Ama bunlar detaylı olarak bildiğimiz şirketler. Her biri hakkında sıradan bir fon yöneticisiyle karşılaştırılamayacak kadar çok şey biliyoruz. Bu şirketlerin her birinin birincil hisse ihracının (halka arz) hazırlanmasına katıldık. Buna ek olarak, artık orada ekonomik danışman olarak hareket ediyoruz, onlara borsa yükümlülüklerinde yardımcı oluyoruz ve denetim kurulunda bir sandalyemiz var,” diye açıklıyor Starteepo grubunun kurucusu František Bostl.
Starteepo grubunun iş modeli benzersizdir: Czegg Ventures fonu, Starteepo şirketinin borsaya girerken danışman olarak hareket ettiği şirketlerin hisselerine sözde lider yatırımcı konumundan yatırım yapıyor. Bu aynı zamanda belli bir çelişkiyi de beraberinde getiriyor. Starteepo’ya, hisselerin mümkün olan en yüksek değerlemesiyle ilgilenen bir müşteri tarafından ödeme yapılıyor; ancak Starteepo fonu, aynı hisseleri mümkün olduğunca ucuza satın almakla ilgileniyor.
Bostl’a göre bu öncelikle sinerjilerle ilgilidir. Bu, Czegg Ventures fonunun başarısı ve şirketlerin danışmanlık hizmetlerine olan ilgisiyle kanıtlanmaktadır. “Yatırım tarafında bir sorun yoktur ve olamaz. Yatırımcılar, fonumuzun hisselerini satın aldığı veya portföyde tuttuğu şirketler hakkındaki ayrıntılı bilgimizden faydalanıyor” diyor František Bostl.
Ancak sorun, Starteepo’nun şirketleri hisselerini çok düşük değerlemeye itmesi durumunda ortaya çıkabilir. “Yedi halka arz gerçekleştirdik ve bir istisna dışında hisseler her zaman tavsiye ettiğimiz aralıktaki en düşük fiyattan satıldı. Bu da fiyatları oldukça yüksek belirlediğimizi gösteriyor. Ama en önemlisi, eğer şirketleri değerleme konusunda aldatırsak, bu referanslara yansır ve hizmetlerimize olan ilginin azalmasına neden olur. Ama tam tersine bizim seçtiğimiz o kadar büyük ki. Ve en önemlisi, potansiyel müşteriler genellikle yönlendirmelerle gelir” diye açıklıyor Bostl.
Ona göre, müşteriler genellikle ne kadar hisse isteyecekleri konusunda gerçekçi olmayan fikirlere sahipler; öte yandan, genellikle ihraçlarının yatırımcılar için bir fiyasko veya hatta bir aldatmaca olarak değerlendirilmesini istemiyorlar, bu yüzden bunun gerekli olduğunu anlıyorlar. İhraç fiyatını gerçekçi bir şekilde belirlemek. “Anlaşmaya varamadığımız takdirde müşteri ya ihraçtan çekilecek ya da bizim için gerçekçi olmayan bir fiyata halka arz gerçekleştirecek. Bu durumda hisse fiyatının olumlu bir gelişme şansı kalmaz ve yatırımcılar geri döner. Bu, ihraççıyı etkilemiyor gibi görünüyor, ancak kötü bir itibar, başka kaynaklar arandığında ona pahalıya mal olacak. Sonuçta bu, Start pazarında da birkaç kez doğrulandı.”
Şu ana kadar Starteepo bünyesinde halka açılan son şirket ağustos ayında kent mobilyası üreticisi mmcité oldu. Hisseleri halka arzda 160 krona satıldı ve ilk hafta piyasada 250 krona yükseldi, yani yüzde elliden fazla bir artışla. Eylül ayının başından bu yana, ihraç oranının yüzde kırk üzerinde, 225 kron civarındaydılar.
Bostl’a göre mmcité’nin ikincil piyasadaki hisse fiyatlarındaki artış, halka arzın değerinin çok düşük olduğu anlamına gelmiyor. “Abonelik marjı 160 ila 200 kron olarak belirlendi. Yatırımcılar yoğun ilgi göstermesine rağmen alt limitten hisse talep etti. Yani abonelik 160 kron karşılığında gerçekleşti, bu da bizim önerdiğimiz aralığın doğru olduğunu doğruluyor. Kanımca, hisselerdeki daha sonraki artış esas olarak halka arz sırasında tam olarak tatmin olamayan yatırımcıların talebinden kaynaklandı. Bir diğer itici güç ise şirketin kısa süre önce ünlü yarı yıl sonuçlarını yayınlamasıydı.”
Starteep’in işi, kurucusu tarafından ölçeklenebilir olarak değerlendirilmiyor. “Bunun için bazı önemli faaliyetleri devretmem gerekecek ki bunu istemiyorum. Çünkü artık söz konusu şirketi iyice yendiğimizi söylediğimde bunu garanti edebilirim. Ben oradaydım ve tozlarının her yerde yattığı yere baktım. Bu benim için işi başka birinin yapmasından tamamen farklı bir kesinlik seviyesi.”
Starteepo bu nedenle bir butik işlevi görüyor ve Bostl’a göre, daha az sayıda anlaşmanın hangisinin yapılacağını seçme konusunda daha fazla fırsat vermesi avantajına sahip. “Çek Cumhuriyeti’nde hisseleriyle halka açılabilecek üç yüzden az şirket var. Her yıl yaklaşık yirmi kişiyle olası bir halka arz hakkında tartışıyoruz ve aralarından hem borsaya hem de fon portföyümüze ait olduğunu düşündüğümüz iki tanesini seçiyoruz. Daha büyük bir şirket olsaydık, bu tür anlaşmalardan daha fazlasını yapmak zorunda kalırdık, dolayısıyla hedef şirketin kalitesine yönelik talepleri azaltmak zorunda kalırdık.”
Starteepo şimdiden gelecek yıl için iki halka arz hazırlığında. “Onlar harika parametrelere ve daha da iyi bir bakış açısına sahip imalat şirketleri. Hem halka arz sırasında hem de borsada işlem görürken onlara ilgi olacağına inanıyorum” diye bitiriyor Bostl.
Starteepo grubunun iş modeli benzersizdir: Czegg Ventures fonu, Starteepo şirketinin borsaya girerken danışman olarak hareket ettiği şirketlerin hisselerine sözde lider yatırımcı konumundan yatırım yapıyor. Bu aynı zamanda belli bir çelişkiyi de beraberinde getiriyor. Starteepo’ya, hisselerin mümkün olan en yüksek değerlemesiyle ilgilenen bir müşteri tarafından ödeme yapılıyor; ancak Starteepo fonu, aynı hisseleri mümkün olduğunca ucuza satın almakla ilgileniyor.
Bostl’a göre bu öncelikle sinerjilerle ilgilidir. Bu, Czegg Ventures fonunun başarısı ve şirketlerin danışmanlık hizmetlerine olan ilgisiyle kanıtlanmaktadır. “Yatırım tarafında bir sorun yoktur ve olamaz. Yatırımcılar, fonumuzun hisselerini satın aldığı veya portföyde tuttuğu şirketler hakkındaki ayrıntılı bilgimizden faydalanıyor” diyor František Bostl.
Ancak sorun, Starteepo’nun şirketleri hisselerini çok düşük değerlemeye itmesi durumunda ortaya çıkabilir. “Yedi halka arz gerçekleştirdik ve bir istisna dışında hisseler her zaman tavsiye ettiğimiz aralıktaki en düşük fiyattan satıldı. Bu da fiyatları oldukça yüksek belirlediğimizi gösteriyor. Ama en önemlisi, eğer şirketleri değerleme konusunda aldatırsak, bu referanslara yansır ve hizmetlerimize olan ilginin azalmasına neden olur. Ama tam tersine bizim seçtiğimiz o kadar büyük ki. Ve en önemlisi, potansiyel müşteriler genellikle yönlendirmelerle gelir” diye açıklıyor Bostl.
Ona göre, müşteriler genellikle ne kadar hisse isteyecekleri konusunda gerçekçi olmayan fikirlere sahipler; öte yandan, genellikle ihraçlarının yatırımcılar için bir fiyasko veya hatta bir aldatmaca olarak değerlendirilmesini istemiyorlar, bu yüzden bunun gerekli olduğunu anlıyorlar. İhraç fiyatını gerçekçi bir şekilde belirlemek. “Anlaşmaya varamadığımız takdirde müşteri ya ihraçtan çekilecek ya da bizim için gerçekçi olmayan bir fiyata halka arz gerçekleştirecek. Bu durumda hisse fiyatının olumlu bir gelişme şansı kalmaz ve yatırımcılar geri döner. Bu, ihraççıyı etkilemiyor gibi görünüyor, ancak kötü bir itibar, başka kaynaklar arandığında ona pahalıya mal olacak. Sonuçta bu, Start pazarında da birkaç kez doğrulandı.”
Şu ana kadar Starteepo bünyesinde halka açılan son şirket ağustos ayında kent mobilyası üreticisi mmcité oldu. Hisseleri halka arzda 160 krona satıldı ve ilk hafta piyasada 250 krona yükseldi, yani yüzde elliden fazla bir artışla. Eylül ayının başından bu yana, ihraç oranının yüzde kırk üzerinde, 225 kron civarındaydılar.
Bostl’a göre mmcité’nin ikincil piyasadaki hisse fiyatlarındaki artış, halka arzın değerinin çok düşük olduğu anlamına gelmiyor. “Abonelik marjı 160 ila 200 kron olarak belirlendi. Yatırımcılar yoğun ilgi göstermesine rağmen alt limitten hisse talep etti. Yani abonelik 160 kron karşılığında gerçekleşti, bu da bizim önerdiğimiz aralığın doğru olduğunu doğruluyor. Kanımca, hisselerdeki daha sonraki artış esas olarak halka arz sırasında tam olarak tatmin olamayan yatırımcıların talebinden kaynaklandı. Bir diğer itici güç ise şirketin kısa süre önce ünlü yarı yıl sonuçlarını yayınlamasıydı.”
Starteep’in işi, kurucusu tarafından ölçeklenebilir olarak değerlendirilmiyor. “Bunun için bazı önemli faaliyetleri devretmem gerekecek ki bunu istemiyorum. Çünkü artık söz konusu şirketi iyice yendiğimizi söylediğimde bunu garanti edebilirim. Ben oradaydım ve tozlarının her yerde yattığı yere baktım. Bu benim için işi başka birinin yapmasından tamamen farklı bir kesinlik seviyesi.”
Starteepo bu nedenle bir butik işlevi görüyor ve Bostl’a göre, daha az sayıda anlaşmanın hangisinin yapılacağını seçme konusunda daha fazla fırsat vermesi avantajına sahip. “Çek Cumhuriyeti’nde hisseleriyle halka açılabilecek üç yüzden az şirket var. Her yıl yaklaşık yirmi kişiyle olası bir halka arz hakkında tartışıyoruz ve aralarından hem borsaya hem de fon portföyümüze ait olduğunu düşündüğümüz iki tanesini seçiyoruz. Daha büyük bir şirket olsaydık, bu tür anlaşmalardan daha fazlasını yapmak zorunda kalırdık, dolayısıyla hedef şirketin kalitesine yönelik talepleri azaltmak zorunda kalırdık.”
Starteepo şimdiden gelecek yıl için iki halka arz hazırlığında. “Onlar harika parametrelere ve daha da iyi bir bakış açısına sahip imalat şirketleri. Hem halka arz sırasında hem de borsada işlem görürken onlara ilgi olacağına inanıyorum” diye bitiriyor Bostl.